เสริมสร้างพัฒนาการเด็กเล็ก ด้วยการปั้น

ดินธรรมชาติ (clay หรือ mineral clay)

สมัยก่อนใช้จะใช้ดิน จากแหล่งที่อยู่ซึ่งหาได้ง่าย ผสมน้ำ มาใช้สำหรับปั้นดิน เช่น ดินเหนียว (Plastic clay) เนื้อดินละเอียดสีเนื้อ หรือสีเทา มีความเหนียว

จากนั้นมีการผสมกับดินชนิดอื่น เพื่อให้คงรูปได้ง่าย และมีการพัฒนารูปแบบให้เป็นที่น่าสนใจยิ่งขึ้นด้วยการแต่งสี กลิ่น และเติมสารสังเคราะห์อื่น ๆ เพื่อความเหนียวนุ่ม และมีลักษณะน่าใช้ขึ้น

ดินน้ำมัน (Plasticine)

ดินน้ำมันเป็นวัสดุที่มนุษย์สร้างขึ้นเพื่อใช้แทนดินเหนียว ดินน้ำมันสามารถเก็บรักษาได้ง่ายกว่า และนำมาใช้ได้อีกหลายครั้ง นิยมใช้ในงานปั้นหรือขึ้นรูปต่าง ๆ

เหมาะสำหรับเด็กฝึกฝีมือ และทำงานศิลปกรรม

ดินที่ใช้ทำดินน้ำมัน มีหลายชนิด เช่น ดินเหนียว และ แร่ดิน (clay minerals) โดยผสมกับน้ำมัน ขี้ผึ้ง

– ปัจจุบันมีดินน้ำมันธรรมดา และดินน้ำมันแบบปลอดสารพิษ การซื้อหาดินน้ำมันสำหรับเด็กๆ ควรเลือกดินน้ำมันที่ปลอดสารพิษจะดีที่สุด แม้ราคาจะกว่าก็ตาม

– ดินน้ำมันที่แข็งกระด้าง ถ้าเอาไปตากแดดสักครู่ จะนิ่มและอ่อนตัวมากขึ้น

– ดินน้ำมันกินไม่ได้ ต้องระวังไม่ให้เด็กใส่เข้าไปในจมูก หรือปาก เพราะหากเกิดหลุดลงไปอุดหลอดลม อาจจะทำให้ เด็กเสียชีวิตได้ ผู้ใหญ่ควรให้คำแนะนำและดูแลเด็กเล็กในการเล่นดินน้ำมัน 

– อย่าลืมล้างมือด้วยสบู่ให้สะอาด หลังจากการเล่นดินน้ำมันด้วยทุกครั้งหลังจากการเล่น จริง ๆ แล้ววิธีการเล่นที่ปลอดภัย คือสวมถุงมือป้องกันการสัมผัสโดนสารอันตราย แต่ก็จะทำให้น้อง ๆ มีความเพลิดเพลินในการเล่นดินน้ำมันลดลง

แป้งโดว์

เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไป การใส่ใจเรื่องวัตถุดิบและสินค้าที่ดีที่สุดเพื่อลูกน้อยที่มากขึ้น จึงได้มีการคิดค้นวิธีที่ได้มาซึ่งแป้งปั้นปลอดสารพิษ ที่เรียกกันว่า “แป้งโดว์”

แป้งโดว์ หรือ เพลย์โดว์ (play dough) คือ ของที่เด็ก ๆ ใช้ปั้นขึ้นมาเป็นรูปร่างต่าง ๆ สร้างสรรค์ขึ้นมาเป็นงานศิลปะ

มีส่วนผสมหลัก ได้แก่ แป้ง เช่น แป้งสาลี หรือ แป้งอเนกประสงค์ น้ำ เกลือ ครีมออฟทาร์ทาร์ น้ำมันพืช สารแต่งสีและกลิ่น

– แป้งโดว์จะมีอายุการใช้งานหลังจากเปิดใช้ราว 1-2 เดือน (มากกว่านี้ขึ้นกับการเก็บรักษา) แต่ถ้าอาศัยเรานำออกมาเล่นบ่อย ๆนวดคลึงบ่อย ๆก็จะยืดอายุได้อีก

– เพื่อสุขอนามัยที่ดี ควรเปลี่ยนแป้งเล่น เมื่อแป้งเริ่มสกปรก

– เมื่อแป้งโดว์เริ่มแข็งหรือร่วน ให้หยดน้ำอุ่นๆลงไปเล็กน้อย แป้งโดว์ก็จะกลับมานิ่ม

– แป้งโดว์มีรสเค็มจากเกลือ เพื่อป้องกันเด็กนำเข้าปาก (จะคายทันที)

– แบ่งแป้งให้เด็กเล่นพอประมาณ และเมื่อเลิกเล่น ควรเก็บในภาชนะที่ปิดสนิท ไม่ให้ลมเข้า

– ล้างมือก่อน-หลังเล่นแป้ง

– ควรแบ่งเนื้อที่ให้เด็กเล่น อาจ หาแผ่นรองมาให้เด็กเล่นพร้อมกับอุปกรณ์เลือกได้ตามใจชอบ

แม่พิมพ์และอุปกรณ์เสริมต่างๆ

เพื่อเพิ่มความสนุกและเสริมทักษะให้เด็ก ๆ เราสามารถเตรียมอุปกรณ์เสริม มาใช้ในการปั้นดินน้ำมันด้วยได้

เช่น ชุดอุปกรณ์ปั้นดินน้ำมันพลาสติก (ลูกกลิ้ง ไม้บด ไม้ตกแต่ง ไม้ปาดเรียบ มีดตัด), ชุดปั้นดินน้ำมัน, แม่พิมพ์รูปทรงต่าง ๆ

รวมถึงของใช้รอบตัวเราก็สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในการปั้นดินน้ำมันได้ ไม่ว่าจะเป็น ดินสอ ยางลบ พวงกุญแจ ฯลฯ จะช่วยฝึกจินตนาการเสริมให้เด็กได้เป็นอย่างดี

1-2 ปี : หยิบ ขยำ กด ทุบให้แผ่ออก มีลักษณะการใช้มือแบบกำทั้ง 5 นิ้ว

2-3 ปี : ดึงดินน้ำมัน ฯลฯ ออกจากกันเป็นก้อนๆ มีลักษณะการกำหรือใช้นิ้ว และตัดด้วยอุปกรณ์ต่าง ๆ ได้

3-4 ปี : ปั้นดินน้ำมัน ฯลฯ และคลึงเป็นเส้นยาว คลึงเป็นลูกบอล และกดเป็นแผ่นแบนกลมด้วยฝ่ามือ

4-5 ปี : ปั้นดินน้ำมัน ฯลฯ เป็นรูปร่าง ที่เด็กอาจจะเข้าใจความหมายได้คนเดียว

5 ปีขึ้นไป : ปั้นดินน้ำมัน ฯลฯ เป็นรูปร่างที่มีรายละเอียด ผู้อื่นเข้าใจความได้ มีการใช้อุปกรณ์ต่าง ๆ ช่วยในการปั้น